علائم ارتفاع‌زدگی

ارتفاع‌زدگی معمولاً خود را با علائم زیر نشان می‌دهد:

• سردرد (شایع‌ترین علامت)

• تهوع و استفراغ

• سرگیجه و خستگی مفرط

• بی‌خوابی یا تنفس نامنظم در خواب

• کاهش اشتها و ضعف عمومی

در موارد شدیدتر، ممکن است علائم ادم ریوی (تجمع مایع در ریه) یا ادم مغزی (تورم مغز) ظاهر شوند که شامل:

• تنفس سریع و سخت حتی در حالت استراحت

• سرفه‌های خونی

• سردرد شدید و عدم تعادل

• گیجی و هذیان

راه‌های پیشگیری از ارتفاع‌زدگی

۱. صعود تدریجی:

• بیش از ۳۰۰ تا ۵۰۰ متر در روز ارتفاع اضافه نکنید.

• پس از رسیدن به ارتفاع ۳۰۰۰ متر، به ازای هر ۱۰۰۰ متر صعود، یک روز استراحت کنید.

۲. هیدراته ماندن:

• روزانه حداقل ۳ تا ۴ لیتر آب بنوشید.

• از مصرف الکل و کافئین زیاد خودداری کنید.

۳. تغذیه مناسب:

• غذاهای پرکربوهیدرات و کم چرب مصرف کنید.

• از نمک زیاد پرهیز کنید، زیرا باعث کم‌آبی می‌شود.

۴. داروهای پیشگیرانه:

• مصرف استازولامید (Diamox) تحت نظر پزشک می‌تواند به سازگاری بدن کمک کند.

۵. شناخت محدودیت‌های بدن:

• اگر علائم خفیف ظاهر شدند، از صعود بیشتر خودداری کنید.

• در صورت تشدید علائم، فوراً ارتفاع را کاهش دهید.

درمان ارتفاع‌زدگی

• در موارد خفیف:

  • توقف صعود و استراحت

  • مصرف مایعات فراوان

  • استفاده از مسکن‌های معمولی برای سردرد

• در موارد شدید (ادم ریوی یا مغزی):

  • کاهش فوری ارتفاع (حداقل ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر پایین‌تر)

  • استفاده از کیسه‌های اکسیژن یا گامو بگ (Gamow Bag)

  • مراجعه سریع به مراکز درمانی

نتیجه‌گیری

ارتفاع‌زدگی یک تهدید جدی برای کوهنوردان است، اما با صعود آهسته، هیدراته ماندن و توجه به علائم هشداردهنده می‌توان از آن جلوگیری کرد. در صورت بروز علائم شدید، کاهش ارتفاع سریع‌ترین و مؤثرترین راه درمان است. همیشه قبل از برنامه‌های کوهنوردی در ارتفاعات بالا، از آمادگی جسمانی خود مطمئن شوید و در صورت نیاز با پزشک مشورت کنید.